Tổ, nhóm chuyên môn là đơn vị cơ sở trong nhà trường, trực tiếp triển khai các hoạt động chuyên môn. Hoạt động tổ, nhóm chuyên môn luôn có một vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và nâng cao chất lượng dạy, học trong các nhà trường.Tổ chuyên môn còn là cầu nối giữa Ban giám hiệu nhà trường với giáo viên và học sinh.
Hoạt động sinh hoạt chuyên môn trong các nhà trường trong những năm qua đã có bước đổi mới. Nhưng chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn chưa đạt kết quả cao. Thực tế cho thấy, các tổ, nhóm chuyên môn đang bộc lộ những khó khăn vướng mắc về cách thức sinh hoạt, công tác quản lí, chỉ đạo hoạt động đặc biệt là hiệu quả các buổi sinh hoạt còn hạn chế. Nội dung kế hoạch, sổ nghị quyết, sổ sinh hoạt nhóm , sổ theo dõi chuyên môn… còn nặng về hình thức, ghi chép còn chung chung, thảo luận về đổi mới phương pháp chưa đi vào chiều sâu, góp ý giờ dạy chưa đi vào mục tiêu yêu cầu nội dung. Một số tiết dạy xếp loại giỏi, khá chưa thực chất. Một số tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch hoạt động chuyên môn còn mang tính hình thức chưa căn cứ vào chất lượng thực tế của tổ để xây dựng các chuyên đề cần sinh hoạt. Những hoạt động như thao giảng, dự giờ góp ý …còn mang tính đại khái, hình thức có dự giờ nhưng không góp ý xếp loại một cách nghiêm túc mà còn nể nang. Chưa mạnh dạn đề xuất những hoạt động của tổ mà chủ yếu dựa vào kế hoạch chung của nhà trường. Hoạt động trao đổi giữa các nhóm chuyên môn hiệu quả chưa cao. Thực tế ở trường việc sinh hoạt tổ , nhóm chuyên môn đã cho thấy sự hạn chế trong trao đổi nhóm chuyên môn . Việc đánh giá chuyên môn chưa tạo được không khí thoải mái trong các cán bộ giáo viên, còn quá nặng nề về báo cáo, còn coi trọng tính hành chính.
Căn cứ vào đặc điểm tình hình của nhà trường và hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn. Tôi xin đưa ra một số giải pháp trong công tác sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn như sau:
Với Tổ trưởng, tổ phó chuyên môn:
Phải là người gương mẫu, có phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống tốt, nêu cao tinh thần trách nhiệm. Là người đóng vai trò trung tâm, có khả năng nắm bắt nhanh tình hình trong tổ, luôn bao quát công việc, sẵn sàng chia sẻ những khó khăn cùng đồng nghiệp. Linh hoạt, sáng tạo, mềm dẻo trong công việc, mạnh dạn đề xuất những vấn đề liên quan đến tổ . Xây dựng mối đoàn kết trong tổ, là người biết lắng nghe, biết chia sẻ đặc biệt biết cách phản hồi tích cực (bởi đây là cách phản hồi khiến người nghe nhận ra cái sai mà vẫn thấy mình được coi trọng, sửa sai trong tâm trạng vui vẻ, thoái mái.
Ngay từ đầu năm học, tổ trưởng, tổ phó chuyên môn, phải bám sát kế hoạch chung của nhà trường, kế hoạch về chuyên môn để xây dựng kế hoạch chuyên môn của tổ. Khi xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn cần phải lấy ý kiến của các tổ viên, xây dựng dự thảo rồi họp tổ chuyên môn để các thành viên trong tổ trao đổi,bàn bạc rồi đi đến thống nhất kế hoạch hoạt động của tổ trong năm học. Kế hoạch phải cụ thể, chi tiết, rõ ràng: từ việc nêu phương hướng nhiệm vụ, chỉ tiêu phấn đấu, các biện pháp thực hiện…đến việc phân công người thực hiện, thời gian hoàn thành…cho từng công việc trong từng tuần, từng tháng.
Khi phân công chuyên môn, phải nghiên cứu, xem xét năng lực chuyên môn, nắm bắt hoàn cảnh của từng giáo viên để bố trí, sắp xếp phù hợp. Phải biết khơi dậy lòng nhiệt tình, biết khích lệ, động viên các tổ viên để tổ viên hoàn thành nhiệm vụ.
Tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo định kỳ. Nội dung sinh hoạt chuyên môn cần chuẩn bị kỹ lưỡng để thông báo trong cuộc họp, từ đó khắc phục tình trạng sinh hoạt tổ chuyên môn qua loa chiếu lệ. Vận động giáo viên nghiêm túc chấp hành sự phân công chuyên môn của nhà trường, mỗi giáo viên cần nêu cao tinh thần trách nhiệm trước công việc được giao, thẳng thắn góp ý với mục đích góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
Nên tham khảo ý kiến chỉ đạo từ lãnh đạo nhà trường trước những vấn đề khó, chưa nắm bắt cụ thể để giải quyết một cách có hiệu quả nhất.
Phải thống nhất nề nếp sinh hoạt tổ chuyên môn và qui định chung của tổ. Thiết lập hồ sơ theo qui định.
Đối với nhóm chuyên môn:
TTCM cần phân ra nhóm trưởng phụ trách chuyên môn cho cả nhóm – nên phân theo môn. Cũng như tổ chuyên môn, việc sinh hoạt nhóm chuyên môn là hoạt động không thể thiếu của một tổ chuyên môn. Hàng tháng, mỗi tuần một lần, nhóm chuyên môn tiến hành họp, xem đây như là buổi sinh hoạt theo định kỳ không thể thiếu.
Sau khi tổng kết các ý kiến của nhóm chuyên môn. Các nhóm CM cần rút ra một số yêu cầu cần thiết trong sinh hoạt nhóm chuyên môn, nhóm mạnh dạn đưa ra để các thầy cô trao đổi góp ý kiến như sau:
- Về thời gian, không thể thống nhất theo qui định vào một buổi nào đó. Vì thời gian có thể thay đổi để phù hợp với các cá nhân trong nhóm, nên tạo điều kiện tốt nhất để tất cả mọi người trong nhóm có mặt đầy đủ.
- Nhóm trưởng phải dựa trên kế hoạch của tổ để vạch ra nội dung sinh hoạt nhóm chuyên môn một cách cụ thể, chi tiết, tránh tình trạng đến lúc họp mới đưa nội dung, như vậy sẽ bị động, không đảm bảo nội dung, có thể bỏ sót những vấn đề quan trọng.
- Thực hiện sinh hoạt nhóm chuyên môn theo qui trình sau:
Thứ nhất: Nhận xét, đánh giá tình hình thực hiện của nhóm chuyên môn trong hai tuần trước, phát hiện những vấn đề nảy sinh cùng trao đổi thảo luận đi đến thống nhất.
Thứ hai: Thống nhất nội dung các bài dạy trong hai tuần tiếp theo. Xác định rõ mục tiêu cần đạt, phương tiện, thiết bị dạy học cần sử dụng và nội dung tích hợp những gì trong từng tiết học…Xác định mảng kiến thức mới và khó để đưa ra phương pháp giải quyết tối ưu nhất.
Thứ ba: Nội dung các bài kiểm tra 15 phút, một tiết…nên bám sát chương trình, chuẩn kiến thức, kỹ năng thảo luận, thống nhất hình thức ra đề phù hợp với đối tượng học sinh. Đề kiểm tra cần đảm bảo tính chính xác, khoa học, nội dung và tính vừa sức.
Thứ tư: Khi rút kinh nghiệm giờ dạy nên phản hồi tích cực, nắm bắt học hỏi những giải pháp hay, chỉ rõ những hạn chế mà giáo viên mắc phải để người được góp ý thấy được ưu điểm và hạn chế. Từ đó, cùng nhau học tập cái hay, sự sáng tạo để trau dồi chuyên môn nghiệp vụ.
Thứ năm: Yếu tố không thể thiếu trong sinh hoạt nhóm chuyên môn là tính tự giác, tinh thần trách nhiệm của mỗi thành viên trong nhóm. Tất cả đều phải coi sinh hoạt nhóm chuyên môn là hoạt động thường xuyên để bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ.
Tổ, nhóm chuyên môn đều là bộ phận quan trọng không thể thiếu trong nhà trường. Tổ , nhóm chuyên môn có tốt, làm việc khoa học, có sự đoàn kết thống nhất cao, các thành viên có tinh thần trách nhiệm cao, nỗ lực hết mình thì chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường sẽ được nâng cao, vị thế nhà trường ngày càng được khẳng định.
Tổ trưởng chuyên môn
Nguyễn Thành Đồng
